تضاد و پس‌تصويرها
هدف: نشان‌دادن اين واقعيت كه اثر يك تحريك، مستقل از متن مكاني يا زماني آن نيست. به عبارت ديگر، مي‌خواهيم نشان دهيم كه اثر يك تحريك به تحريك‌هاي دور و بر آن وابسته است. هم‌چنين اثر يك تحريك به تحريك‌هايي كه قبل از آن مؤثر واقع شده‌اند وابسته است. مثلاً، يك دانش‌آموز متوسط پهلوي يك دانش‌آموز قوي، ضعيف و پهلوي يك دانش‌آموز ضعيف، قوي به نظر مي‌رسد. هم‌چنين وقتي معلم اوراق امتحاني را پشت سر هم تصحيح مي‌كند، اگر يك ورقه متوسط را پس از يك ورقه خيلي خوب تصحيح كند، نمره آن پايين خواهد آمد. اما اگر همين ورقه را پس از يك ورقه خيلي ضعيف تصحيح كند، نمره‌اش بيشتر خواهد شد.
اثر مكان بر ادراك را به كمك تضاد هم‌زمان و اثر زمان بر ادراك را به كمك پس‌تصويرها مطالعه مي‌كنيم. (پس‌تصوير اثري است كه مدتي پس از محرك اصلي باقي مي‌ماند.)
